Bębny

RastaCat · Wysłany: Pią 9:52, 27 Mar 2009 Temat postu: Bębny

CONGA jest jednym z podstawowych instrumentów perkusyjnych krajów Ameryki Łacińskiej. Czarni niewolnicy sprowadzeni z Afryki do krajów Nowego Świata przywieźli z sobą wiele różnych bębnów, używanych zarówno w czasie rytuałów religijnych, jak i do tańców i śpiewów ludowych. Korpusy bębnów wykonane były z wydrążonego pnia, a membrany sporządzano ze skór różnych zwierząt. Conga jest unowocześnioną konstrukcyjnie wersją afrykańskiego bębna jednomembranowego. Jej korpus wykonany jest z szeregu klepek drewnianych, wygiętych i sklejonych razem w taki sposób, że tworzą kształt beczki. Membranę stanowi gruba i specjalnie wyprawiona skóra muła, naciągnięta na korpus za pomocą metalowej obręczy i kilku śrub. Conga jest nazwą ogólną dla rodziny trzech instrumentów o identycznej budowie, różniących się wymiarami i funkcją muzyczną. Według nomenklatury kubańskiej największy z bębnów nazywa się tumbadora lub tumba, średni llamador, a najmniejszy quinto. W nomenklaturze komercjalnej krajów anglosaskich przyjęto odpowiednio nazwy tumba, conga i quinto. W folklorystycznych zespołach kubańskich każdy instrument obsługiwany jest przez innego muzyka. Na tumbie gra się prosty rytm podstawowy, na condze rytm dopełniający, a quinto pełni funkcję improwizującego instrumentu solowego. Oczywiście wielkości instrumentu jest przyporządkowana wysokość jego brzmienia; tak więc tumba jest instrumentem najniżej, a quinto najwyżej brzmiącym. Grając na pojedynczym instrumencie, muzyk siedzi i trzyma go pomiędzy kolanami. Conga nie może stać wówczas pionowo na podłodze; żeby uniknąć zatkania dolnego otworu, muzyk musi ją nieco odchylić od siebie. We współczesnych zespołach stosowany jest najczęściej zestaw dwóch cong, umieszczonych na specjalnych statywach i obsługiwanych przez jednego muzyka. Muzyk gra na nich w pozycji stojącej lub siedzącej. Poziom umieszczenia cong. można regulować odpowiednim mechanizmem, w który zaopatrzone są statywy. Bęben niżej brzmiący znajduje się po prawej, a wyżej brzmiący - po lewej stronie muzyka. Niektórzy wybitni soliści stosują zestaw trzech i większej ilości cong o różnej wysokości dźwięku. Najczęściej spotykane w sprzedaży są congi o średnicach membrany: quinto 20-23 cm (8-9 cali; l cal = 2,54 cm); llamador (conga) 25-28 cm (10-11 cali); tumba 30-33 cm (12-13 cali). Długość korpusu jest na ogół jednakowa dla zestawu dwóch cong i wynosi 60-80 cm. Ouinto bywa nieraz krótszy. Najczęściej stosowane w orkiestrach zestawmy dwóch cong posiadają następujące wymiary membran: tumba 33 cm, conga 28 cm.

DJEMBE (wym. dżembe’) to pochodzący z Zachodniej Afryki (Gwinea, Mali, Burkina Faso) bęben monolitowy o kształcie kielicha. Wynaleziony został około XII - XIII w. naszej ery. Jego korpus wykonany jest z wydrążonego pnia drzewa. Na jego górną krawędź naciągnięta jest skóra zwierzęca (tradycyjnie kozy lub gazeli). Jest ona naciągana za pomocą charakterystycznego systemu zaplotu linki. DJEMBE to bęben dzięki swej budowie uniwersalny. Można wydobyć z niego dźwięki o ekstremalnie różnych właściwościach od niskiego, głębokiego basu do wysokiego, ostrego slapu. W Afryce zachodniej grę na djembe doprowadzono do rangi prawdziwej sztuki perkusyjnej. Afrykańczycy są autentycznymi wirtuozami nazywanymi “mogobalu”. W stosunku do wirtuozów bębna afrykańskiego używa się też często nazwy “djembefola” - dosłownie wyraz ten oznacza “człowiek grający na djembe”. Tą funkcję pełnił przeważnie czarownik (djeliba).

BONGOSY to instrument kubański, składający się z dwóch na stałe z sobą połączonych bębenków o jednakowej wysokości korpusu i różnych średnicach. Korpus oryginalnych bongosów wykonany jest z klepek drewnianych, a jednostronnie naciągniętą membranę stanowi skóra kozła. Korpus ma kształt walca lub stożka ściętego. Wysokość korpusu wynosi od ok. 14 do 20 cm, średnica mniejszego bębenka 12-15 cm, większego 16-20 cm. W ludowych instrumentach skóra przybita była do korpusu gwoździami. Aby ją odpowiednio naciągnąć, podgrzewano ją przed użyciem. Współczesne bongosy zaopatrzone są w metalową obręcz i śruby naciągowe, pozwalające na regulację napięcia membrany.

Na bongosach gra się palcami, siedząc i trzymając instrument między kolanami. Mniejszy bębenek powinien znajdować się z lewej, a większy z prawej strony grającego. Jeśli bongosy obsługiwane są przez muzyka grającego równocześnie na innych instrumentach perkusyjnych, umieszcza się je na specjalnym statywie. Często bongosy wchodzą w skład zestawu perkusyjnego, perkusista gra wówczas na nich pałkami. Bongosy pobudzane pałkami, pozbawione są charakterystycznego i różnorodnego brzmienia, jakie produkuje instrument pobudzany palcami.

DUNDUNY to bębny basowe pochodzące z Gwinei. Wyróżniamy trzy rodzaje: dunduba, sangban i kenkeni. Każdy z nich ma osobną funkcję. Kenkeni jest rodzajem metronomu, dostarcza stałego pulsu wzbogacając jednocześnie melodie o najwyższe partie. Sangban gra rytm podstawowy. Wariacje od tej podstawowej linii nawiązują dialog z innymi bębnami: dunduba i djembe. Dunduba to bęben najniżej brzmiący, jest on również największym z dundunów. Do XIII wieku był on w Zachodniej Afryce bębnem solowym, nawiązywał dialog z muzyką pozostałych instrumentów jak i z krokami tańca. Tradycyjnie każdemu z wyżej wymienionych bębnów towarzyszy obsługiwany przez jednego muzyka dzwonek.

TABLA-BAYAN to instrument złożony z dwóch bębnów – Tabli i Daggi, zwanych też ze względu na ręce którymi się na nich gra dayan (prawa) i bayan (lewa). Najczęściej spotykana nazwa to jednak kombinacja dwóch powyższych, czyli Tabla-Bayan, albo w skrócie po prostu Tabla (tah-blah). Bębny te są obiektywnie uznawane za najbardziej złożone z rodziny membranofonów na świecie. Podczas gdy djembe ma trzy podstawowe dźwięki, tabla ma ich aż dziewięć, kolejne trzy ma bayan, a ilość kombinacji granych na dwóch bębnach daje sumę ok. 30 podstawowych dźwięków. Tabla tradycyjnym instrumentem indyjskim. Jego początki datuje się na okres Wedyjski, czyli ok. 1500 p.n.e.; obecny kształt tabli pochodzi z XIV wieku. W muzyce klasycznej tabla przypisana jest do taali (cyklu rytmicznego), ale potrafi też zajmować miejsce w raadze (skali melodycznej), np. poprzez Tabla Tarang (strojenie wielokrotne). Rytmy na table nie zamykają się w taktach ograniczonych metrum, ale oparte są na kolejnych jednostkach subordynacji, takich jak matra, vibhag (bhari / khali), tall oraz avartan. Dodatkowo zwiększając tempo (layakari) na podwójne (dugun) nie liczymy wcale szybciej, tylko w tym samym tempie zamieszczamy dwa razy więcej uderzeń w każdej matrze.

DARBUKKA (inna nazwa to doumbek; składnia słów 'doum' i 'bek', które tradycyjnie były używane do oznaczenia dwóch podstawowych brzmień tego bębna.) to instrument z grupy membranofonów o kielichowym kształcie, z naciągiem wykonanym ze skóry rybiej bądź cienkiej koziej. Tradycyjny naciąg obecnie zastępowany jest platykiem naciąganym śrubami do metalowego korpusu, często obłożonego różnymi ozdobami. Podczas grania instrument opieramy na biodrze i trzymamy pod pachą w pozycji poziomej. Podczas gry obie ręce są zajęte, więc dla ułatwienia trzymania bębna mocuje się specjalne pas.